In rèbuyin din di viyo papê dè famiye, l’é trovâ, parmi totè chouârtè dè lètrè, di lètrè dè mon aryére-aryére pére-gran, Djian- Batichte. Ouna bal’èkritura, in franché, pâ na fôta! Du tin j’in tin on piti mo in patê, a la fin: «Bounè dzoutè, fiyètè!» Ch’èkrijan in franché ma dèvejâvan patê.

Ô, l’afére l’è pâ dè chti matin, dou-thin j’an. Irè vinyê ou mondo in mile vouè-thin yon. Maryâ in mile vouè-thin vint’è trè. Kan l’an inchtituâ lè kemounè, l’a partichipâ a la premire chèanthe dè kemouna a Trivô le 25 dè chaptanbre 1832. L’è vinyê vèvo bin dzouno avui duvè fiyètè (ouna di duvè, me n’aryére-mére-gran). Ch’è don rèmaryâ in trintè-chate avu na «dzounèta» dè karantè-dou j’an. Lè novi j’èpà iran pâ a la mijére. Voyadjivan bal è bin. Lè lètrè ke l’é trovâ, l’è j’a invouyêtè du lè Kolonbètè a chè fiyè.

Irè on indrê a la mouda po di tourichte ke vinyan di kou du bin yin. I bânyivan lè pahyin avu di j’êrbè, di j’ongan. Lè bânyivan achebin din la litya frètse… lè Kolonbètè l’avan achebin on tsalè è di bithè… on fyê tropi, la tsanthon le di. Djan-Batichte i di ke chon pâ tan bin nourê: «La koujenêre fâ totavi mégro!» èkri l’anhyan. Prou chure ke l’avan di mètodè «spatiate». Iran lé po chonyi ché pâ tru tyinta maladi, di rematiche poutithre. I kontè ke du tin j’in tin, l’an fotu le kan avô a Vuadin, ou kabarè, por on «goutâ rèjenâbyo».

Viyo è galé chovinyi.

Anne Marie Yerly